vrijdag 3 juli 2020

Soort van de week 7: Amandelwilgroest - Melampsora amygdalinae

Deze week een lastige soort om iets over te schrijven, maar ik ga een poging wagen om wat te vertellen over een roest.

Melampsora amygdalinae op Amandelwilg, Leiden april 2020.

De Amandelwilgroest, Melampsora amygdalinae, is een in Nederland zeldzame soort roest die op de Amandelwilg, Salix triandra, groeit. Roesten zijn schimmels met een ingewikkelde levenscyclus die uit 5 stadia bestaat.

Levenscyclus van een typische Melampsora soort.
Uit: Ciszewska-Marciniak & Jedryczka, 2011.

Normaliter wisselt een roest tijdens de gehele cyclus tussen 2 gastheren. In het geval van M. amygdalinae is dat echter niet nodig. Deze soort kan de gehele cyclus doorlopen op de Amandelwilg en is daarmee een uitzondering onder de Melampsora.

De wetenschappelijke naam van de Amandelwilg, S. triandra,
betekent 'drie-man-wilg', naar de 3 helmdraden per bloem.

De betreffende Amandelwilg in het gebied zit al jaren onder de roest. Dit jaar voor het eerst een deel meegenomen naar huis om te proberen sporen te fotograferen door de microscoop. Dat is gelukt. Als de verschillende stadia strikt gebonden zijn aan een jaargetijde, dan zouden dit aeciosporen moeten zijn (april 2020).

Aecio[?]sporen van M. amygdalinae, Leiden april 2020.

De sporen doen me denken aan de vruchten van de vijgcactus (Opuntia). De verschillende stadia van de roest worden o.a. onderscheiden via de celkernen. De aeciosporen bevatten net als de urediniosporen 2 celkernen, met elk één set chromosomen. In de teliosporen versmelten de 2 celkernen tot 1 celkern met een dubbele set chromosomen. De basidiosporen hebben maar 1 celkern met één set chromosomen.

De levenscyclus van de roesten wordt niet voor niets beschouwd als één van de ingewikkeldste in de natuur.

Bronnen:

Ciszewska-Marciniak, J. and Jedryczka, M., 2011. Life cycle and genetic diversity of willow rusts (Melampsora spp.) in Europe. Acta Agrobotanica64(1).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten